بسط نقدینگی از 47 هزار میلیارد تومان در یک هفته گذشت
بانک مرکزی پس از چهار ماه اقدام به تزریق نقدینگی در بانک‌ها کرده و رکورد بسط پول در عملیات بازار باز را شکست. مجموع این رقم و حجم اعتبارات قاعده‌مند در بازار بین بانکی بیشترین سطح انبساط نقدینگی در نهادهای مالی بوده که همگی نشان از کسری وخیم حساب بانک‌ها در نیمه دوم 1400 بوده است.
وضعت قرمز نقدینگی شبانه بانک‌ها
به گزارش روابط‌عمومی جامعه ممیزی و بازرسی ایران، بانک مرکزی هر هفته در بازار باز به رصد کردن و مدیریت حساب جاری بانک‌ها می‌پردازد. این عملیات در راستای کنترل نرخ بهره و در نهایت اثرگذاری بر وضعیت معیشت جامعه خواهد بود.
اما آمارهای هفته اخیر نشان می‌دهد اتفاقی عجیب و بی‌سابقه در بازه زمانی یک سال گذشته به ثبت رسیده است. بانک مرکزی در یک هفته دوبار بسط پول در بانک‌ها انجام داده و رکورد بسط نقدینگی این عملیات در یک سال گذشته را شکست.
رکورد بسط پول در بازار باز شکست
به طور کلی در عملیات بازار باز بانک مرکزی با بررسی وضعیت حساب جاری بانک‌ها اقدام به جذب یا بسط پول از این نهادهای مالی می‌کند. در همین رابطه از میانه خرداد ماه تاکنون بانک مرکزی با تشخیص وضعیت مازاد 13 هفته متوالی پول از نهادهای مالی جذب کرد.
اما با وخیم‌تر شدن نقدینگی بانک‌ها و برخورد آن‌ها به کسری در هفته‌های ابتدایی مهر ماه اقدام به تزریق نقدینگی کرده و اتفاق عجیبی را رقم زد.
نخست در هفته منتهی به 4 مهر ماه بیشترین میزان بسط پول در یک سال گذشته از عملیات بازار باز رخ داده و طی آن 11 هزار و 850 میلیارد تومان پول در بانک‌ها با نرخ سود 19 درصد بسط داده شد.
اما گویا این میزان هنوز نیاز بازار را خنثی نکرده بود. در حالی که غالبا هفته‌ای یک مرتبه این عملیات برگزار می‌شود در 4 روز بعد یعنی 8 مهر گزارشی دیگر از بانک مرکزی منتشر شد که طی آن این نهاد توانسته بود 7 هزار میلیارد تومان دیگر به بانک‌ها تزریق کند. منتهی این بار با نرخ سودی بالاتر، 19.5 درصد.
بررسی‌ها دو علت را می‌تواند در ضمیمه این اتفاق قلمداد کند. نخست برخورد شدید بانک‌ها به کسری و دوم تصادم موعد عملیات بازار باز در هفته آتی به روزهای تعطیل.
بازاری که در جنب بازار باز اقدام به گره‌گشایی از وضعیت نقدینگی بانک‌ها می‌کند، بازار شبانه یا بین بانکی است.
در این بازار بانک‌های مقروض به نیت برطرف کردن کسری‌های کوتاه‌مدت خود از بانک‌های دارای مازاد درخواست وام با تاریخ سررسید کوتاه‌مدت و نرخ سود مشخص می‌کنند. این نرخ سود در کوریدوری حرکت می‌کند که کران بالا و پایین آن در اختیار بانک مرکزی است. نرخ سود سقف این بازار برابر با 22 درصد و کف آن 14 درصد است.
در همین رابطه بانک مرکزی در هفته اخیر 28 هزار و 390 میلیارد تومان نقدینگی در بانک‌ها تزریق کرده که به نسبت هفته‌های اخیر سطح بالایی به شمار می‌آید.
اما دو تحلیل از عملیات نخستین هفته مهر ماه 1400 را می‌توان برداشت کرد:
نخست: مجموع بسط صورت گرفته در عملیات بازار باز و بازار بین بانکی در هفته اخیر برابر با 47 هزار و 240 میلیارد تومان بوده که بیشترین میزان بسط نقدینگی هفتگی بانک مرکزی در بانک‌ها در مجموع دو بازار به شمار می‌آید. این به معنای وضعیت بد کسری در حساب بانک‌ها بوده و تلاش بانک مرکزی برای مدیریت این کسری.
دوم: به طور کلی اعتبارات قاعده‌مند و افزایش آن علامتی از ازدیاد نرخ بهره است. برای کنترل این رقم بانک مرکزی اقدام به بسط پول در بازار باز با کمترین نرخ سود بسط (19 درصد) در یک سال اخیر کرد.
این اتفاق می‌تواند ضمن آن که مشکل کسری را برطرف می‌کند از روند افزایشی نرخ بهره نیز جلوگیری به عمل آورد.
بنابراین با وجود این عملیات در بازارهای مالی هفته اخیر احتمالا شاهد افزایش چندانی در نرخ سود بین بانکی در هفته اخیر نباشیم.
About Author
